Αν και υπάρχει η εντύπωση πως τα συναισθήματα είναι προσωρινές, «εσωτερικές» καταστάσεις, στην πραγματικότητα η προέλευση τους έχει βαθύτερο αλλά και σημαντικότερο νόημα. Ένας συνδυασμός από εμπειρίες, ένστικτα, αισθήσεις και πράξεις ικανός να «πλάσει» κάθε συναίσθημα.
Η προέλευση των συναισθημάτων ωστόσο, γίνεται σε τεράστιο βαθμό για... πρακτικούς λόγους.
Για να μπορέσουν να εκφραστούν τα συναισθήματα, χρειάζεται μια διαδικασία η οποία ακούγεται λιγότερο εντυπωσιακή από αυτό που θα περίμενε κανείς.
Τα συναισθήματα μας είναι απλές χημικές αντιδράσεις, ορμόνες που εκκρίνονται από τον οργανισμό μεταβάλλοντας σε ελάχιστο, αλλά αισθητό βαθμό την σύσταση του.
Μια εγκεφαλική διαδικασία όπου οι νευρώνες «επικοινωνούν», στέλνοντας κατάλληλα μηνύματα μέσω νευροδιαβιβαστών για να απελευθερώσουν χημικές ουσίες, ικανές να αλλάξουν την διάθεση μας.
Απαραίτητα «υλικά»
Σεροτονίνη. "Η ορμόνη της ευτυχίας". Θεωρείται η κατεξοχήν χημική ουσία που συνδέεται με την αίσθηση της ευφορίας, ενώ έχει και άλλες δράσεις, όπως η ρύθμιση της πρόσληψης τροφής, της θερμοκρασίας κ.ά.
Ντοπαμίνη. "H εκρηκτική τρέλα" Ανεβάζει τη διάθεση, ενώ σχετίζεται με την ευχαρίστηση, τη σεξουαλική συμπεριφορά, τις λειτουργίες της αναπαραγωγής και τον έλεγχο των ορμονικών εκκρίσεων του εγκεφάλου.
Oξυτοκίνη και βαζοπρεσίνη. Είναι γνωστές ως "ορμόνες της αγάπης", αφού σχετίζονται με το συναίσθημα οικειότητας και τρυφερότητας που νιώθει ένα ερωτευμένο ζευγάρι και απελευθερώνονται στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια του σεξ ή αμέσως μετά.
Ενδορφίνες. Πρόκειται για φυσικά οπιοειδή του εγκεφάλου, που επιδρούν στον οργανισμό όπως και η μορφίνη. Δημιουργούν μια αίσθηση ευεξίας και καλής διάθεσης, ενώ ταυτόχρονα καταστέλλουν τις περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την αντίληψη του πόνου και την επιθετικότητα.
Αυξητική ορμόνη (σωματοτροπίνη). Θεωρείται ότι τροφοδοτεί τον οργανισμό με ενεργητικότητα.
Αδρεναλίνη. Αυξάνει την καρδιακή δραστηριότητα και το ρυθμό της αναπνοής, βελτιώνει τη μυϊκή δράση και ανεβάζει τη διάθεση.
Πως η μνήμη μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που νιώθουμε – Ένα... υποσυνείδητο ιστορικό αναμνήσεων
Πέραν από τον μηχανισμό απελευθέρωσης ουσιών, στον ανθρώπινο εγκέφαλο υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας που διαμορφώνει τα συναισθήματα μας. Ένα ιστορικό αναμνήσεων, το οποίο είναι ικανό να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο εκλαμβάνουμε τις καινούργιες μας εμπειρίες.
Μια παλαιότερη τραυματική εμπειρία, μπορεί να γίνει μάθημα για τον τρόπο σκέψης μας.
Πέραν αυτού όμως, λειτουργεί και στο υποσυνείδητο μέρος του εγκεφάλου. Η ουσίες που θα απελευθερωθούν, είναι αποτέλεσμα των προηγούμενων εμπειριών μας.
Μπορεί για παράδειγμα ένας άνθρωπος να είναι φαν της κολύμβησης. Αν όμως κινδυνεύσει να πνιγεί, πιθανότατα σε μελλοντικές του επαφές με το υγρό στοιχείο, να υπερισχύουν συναισθήματα φόβου και άγχους, παρά χαράς και απόλαυσης.
Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλος σε περιπτώσεις τέτοιου είδους δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη. Είναι ιδιαίτερα δύσκολο να «αποκρυπτογραφηθούν» οι ιδιότητες του πιο... ανεξερεύνητου μέρους του ανθρώπινου σώματος.
Ωστόσο, είναι σίγουρο πως συναισθήματα κάθε είδους και μορφής είναι προϊόντα του πιο θαυμαστού οργάνου μας. Χαρά, λύπη, άγχος, φόβος, ηρεμία, αγάπη, πάθος και ο,τι άλλο επηρεάζει την διάθεση μας, δεν είναι τίποτα παραπάνω από... απλές χημικές ενώσεις.
Τα συναισθήματά μας
Ο W. Gerrod Parrott διατύπωσε το 2001 μία θεωρία που αποτελούνταν από έναν δενδροειδή κατάλογο, ο οποίος διείσδυε και σε βαθύτερα συναισθήματα. Αυτός ο κατηγοριοποιημένος κατάλογος περιλαμβάνει πάνω από 100 συναισθήματα - ταξινομημένα όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:
| Βασικό συναίσθημα | Δευτερεύον συναίσθημα | Τριτογενές συναίσθημα |
|---|---|---|
| Αγάπη | Στοργή | Λατρεία · Στοργικότητα · Συμπάθεια · Ελκυστικότητα · Φροντίδα · Τρυφερότητα · Συμπόνια · Συναισθηματικότητα |
| Λαγνεία/Σεξουαλική έλξη | Επιθυμία · Πάθος · Ερωτική τρέλα | |
| Λαχτάρα | Λαχτάρα | |
| Χαρά | Κέφι | Διασκέδαση · Ευδαιμονία · Ευθυμία · Ανοησία · Διαχυτικότητα · Χαρά · Τέρψη · Απόλαυση · Ευτυχία · Αγαλλίαση · Έξαρση ·Ικανοποίηση · Έκσταση · Ευφορία |
| Ζέση | Ενθουσιασμός · Ζήλος · Έξαψη · Συγκίνηση · Χαρμοσύνη | |
| Ολοκλήρωση | Ευχαρίστηση | |
| Υπερηφάνεια | Θρίαμβος | |
| Αισιοδοξία | Προθυμία · Ελπίδα | |
| Φρενίτιδα | Έκσταση · Διονυσιασμός | |
| Ανακούφιση | Ανακούφιση | |
| Έκπληξη | Κατάπληξη | Σάστισμα · Εμβροντησία |
| Θυμός | Αψιθυμία | Παροξυσμός · Ταραχή · Ενόχληση · Γκρίνια · Στρυφνότητα · Κακοτροπιά |
| Εξόργιση | Αγανάκτηση | |
| Οργή | Θυμός · Εξόργιση · Μανία · Μήνις · Εχθρότητα · Αγριότητα · Πικρία · Μίσος · Περιφρόνηση · Κακεντρέχεια · Εκδικητικότητα ·Αντιπάθεια · Δυσανασχέτηση | |
| Αηδία | Αποτροπιασμός · Περιφρόνηση · Σιχαμάρα | |
| Φθόνος | Ζήλεια | |
| Βάσανο | Δεινοπάθημα | |
| Λύπη | Ταλαιπωρία | Μαρτύριο · Οδύνη · Πλήγμα |
| Λύπη | Κατάθλιψη · Απόγνωση · Κατήφεια · Σκυθρωπότητα · Δυστυχία · Θλίψη · Καημός · Αλίμονο · Αθλιότητα · Μελαγχολία | |
| Απογοήτευση | Απογοήτευση · Δυσαρέσκεια | |
| Ντροπή | Ενοχή · Μεταμέλεια · Τύψεις | |
| Παραμέληση | Αποξένωση · Ηττοπάθεια · Αποθάρρυνση · Αμηχανία · Νοσταλγία · Ταπείνωση · Ανασφάλεια · Προσβολή · Απομόνωση · Μοναξιά ·Απόρριψη | |
| Συμπόνια | Οίκτος · Συμπόνια | |
| Φόβος | Φρίκη | Σοκ · Φόβος · Τρομάρα · Φρίκη · Τρόμος · Πανικός · Υστερία · Εξευτελισμός |
| Νευρικότητα | Άγχος · Αγωνία · Ανησυχία · Απελπισία |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Κάθε σχόλιο αναδεικνύει και την παιδεία του σχολιαστή.